จากประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ สู่สงกรานต์ย้อนยุค

ผอ.ยุ้ย - สิรินาถ ฉัตรศุภกุล ททท.สำนักงานแพร่



เปิดงานกันไปเรียบร้อยแล้วสำหรับงานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ เมืองแพร่แห่ตุงหลวง ประจำปี 2562 ซึ่งจัดขึ้นอย่างอลังการท่ามกลางความร่วมมือร่วมใจของพุทธศาสนิกชนชาวเมืองแพร่ ที่หลั่งไหลกันมาร่วมขบวนแห่อย่างพร้อมเพรียงในทุกอำเภอ พร้อมกับพิธีเปิดและกิจกรรมต่างๆ มากมาย ล่าสุด ทางททท.สำนักงานแพร่ เตรียมพร้อมสำหรับการจัดงานเทศกาลประเพณีสงกรานต์ ที่จะมีขึ้นในเดือนเมษายนศกนี้อีกด้วย 

สำหรับงานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ จัดขึ้น ณ วัดพระธาตุช่อแฮ  ซึ่งวัดแห่งนี้ห่างจากตัวเมืองแพร่ไปตามถนนช่อแฮ  ประมาณ 9 กิโลเมตร  (เส้นทางหลวงหมายเลข 1022)

ย้อนอดีต เมืองแพร่เมืองงาม  เล่าขานตำนานช่อแพร่ช่อแฮแหล่งประดิษฐานพระเกศาธาตุ  พระบรมสารีริกธาตุ  พระศอกซ้ายของพระพุทธเจ้า  เมื่อถึงวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 4 ใต้ เดือน 6 เหนือ 

ตำนานเล่าว่า อดีตกาลพระพุทธเจ้าได้เสด็จมาถึงดอยโกสิยธชัคคะบรรพตและได้มอบพระเกศาธาตุให้ขุนลั๊วอ้ายก้อมไปบรรจุในผอบแก้วแล้วนำไปไว้ในถ้ำด้านตะวันออกของดอยที่ประทับ 

ซึ่งผ้าแพรที่ขุนลั๊วอ้ายก้อมนำมารองรับพระเกศาธาตุนั้นเรียกว่า “ผ้าแฮ”  นิยมนำผ้าแฮ หรือผ้าแพรมาประดิษฐ์เป็นช่อ  หรือธง  แล้วทำการถวายสักการะเป็นพุทธบูชา  ต่อมาภายหลังเพี้ยนมาเป็น  “ช่อแฮ่”  หรือ  “ช่อแพร่” 

ครั้งนั้นพระพุทธเจ้าทรงมีรับสั่งว่า  ต่อไปเมืองนี้จะชื่อเมืองแพร่  และหลังจากที่พระองค์ปรินิพพานแล้ว  ให้นำพระธาตุข้อศอกข้างซ้ายมาประดิษฐ์ที่นี่ด้วย  และหลังจากที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานไปแล้ว 218 ปี  พระเจ้าอโศกมหาราชและพระอรหันต์จำนวนมากได้ร่วมกันอธิษฐานอันเชิญพระบรมสารีกริกธาตุที่ได้บรรจุในผอบแก้วที่เตรียมไว้นั้นไปสถิตในสถานที่ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ทรงหมายไว้แต่เดิม  แล้วประกาศแก่เทวดาทั้งหลายให้พิทักษ์รักษาตลอดไป  จนกว่าจะหมดอายุแห่งพระพุทธศาสนา 5000 พระวัสสา





 





ประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ  

ผอ.ยุ้ย - สิรินาถ ฉัตรศุภกุล ททท.สำนักงานแพร่ เล่าถึงงานประเพณีแห่ผ้าพระธาตุช่อแฮ ว่า การแห่ผ้าพระธาตุในช่วงเทศกาลสำคัญจะอยู่ระหว่าง 9-15 ค่ำ เพราะฉะนั้นเดือน 4 ใต้ เดือน 6 เหนือ จะเป็นช่วงที่สักการะ และต้องเสริมบารมี งานแห่พระธาตุช่วงนี้ พระธาตุทั่วไปก็จะมีกรรมวิธีเสริมบารมีกัน อย่างพระธาตุช่อแฮจัดขึ้นระหว่างวันที่ 14-20 มีนาคม ซึ่งก่อนหน้านั้นจะมีพิธีศักดิ์สิทธิ์ก่อน มีการบวงสรวงและพิธีพุทธาภิเษก

แต่วันที่ขึ้นเต็มคือ วันที่ 9 – 14 ค่ำ ตั้งแต่วันที่ 14 วันเปิดไปจนวันปิดเที่ยงคืนวันที่ 20 ตอนเย็นปฏิบัติธรรมมีทุกวัน การแสดงมหรสพ มีการแสดงกลองปูจา นี่คือพิธีใหญ่ของเรา











ผอ.ยุ้ย เล่าต่อว่า “พี่ทำโปรแกรมนี้เพราะอยากให้ทุกคนมีส่วนร่วม ทั้งเสริมบารมีเสริมดวงของเราด้วย เรามาทำข่าวทำหน้าที่ก็จะได้บุญบารมีกลับไปด้วย สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้กลับไปคือข้อมูลที่ถูกต้อง เขาจะรู้ว่าพิธีอันศักดิ์สิทธิ์จะมาเมื่อไหร่

แต่ด้วยความที่ว่า พระธาตุช่อแฮ พระท่านจะมีกรรมวิธีสามารถมาปฏิบัติธรรมได้ด้วย เสร็จงานแล้วอยากมาที่พระธาตุช่อแฮได้เลย การปฏิบัติธรรมสำหรับที่วัดแห่งนี้สามารถดูแลนักท่องเที่ยวต่างชาติได้ด้วย เพราะฉะนั้นการที่คนใฝ่เรียนรู้ปฏิบัติธรรม เสริมบารมีทำทานและกระจายไปให้คนอื่นได้รับรู้ด้วย ถือว่าเป็นทานบารมีชนิดหนึ่ง”







ส่วนการจัดทริปสื่อมวลชนสัญจร เมื่อวันที่ 13-15 มีนาคมที่ผ่านมา เพื่อร่วมงานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ เมืองแพร่แห่ตุงหลวง ประจำปี 2562 และเส้นทาง Local Food Fusion (สุดยอดเมนูขนมเส้น กับร้านกาแฟ น่ารัก น่านั่ง แพร่)

ผอ. ยุ้ย กล่าวถึงที่มาว่า “เป็นการเปิดเส้นทางเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ทราบว่า ที่แพร่มีที่กินที่ช้อปที่เที่ยวที่ไหนบ้าง จึงจัดกิจกรรมเป็นไฮไลท์ ขนมเส้นทั้งเก้าโดย ททท.จะทำการโปรโมทของกิน กาแฟ เพื่อให้คนได้มาแล้วใช้เงิน จริง ๆ แล้ว แพร่ แต่ก่อนคนไม่รู้ว่า เมื่อมาแล้ว จะกินอะไร ช้อปที่ไหน นี่จะเป็นกิจกรรมที่ททท.ต้องการนำเสนอให้กับนักท่องเที่ยวเหมือนเป็นไกด์สำหรับการเดินทางท่องเที่ยว”

เชื่อมโยงท่องเที่ยวสู่ประเพณีสงกรานต์ 

ผอ.ททท.สำนักงานแพร่ กล่าวต่อว่า “หลังจากการจัดกิจกรรม ด้านงานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ ในเดือนเมษายนศกนี้ ทางททท. เตรียมการต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วยงานเทศกาลสงกรานต์ ซึ่งระหว่างวันที่ 13-15 เมษายน กิจกรรมจะอยู่ในธีมส์ สงกรานต์ย้อนยุค จัดขึ้น ณ กาดกองเก่า สามารถมาเที่ยว มากิน เก้าจุดขนมเส้นที่ดัง ๆ ของเรา เป็นแคมเปญเส้นทางขนมเส้น เส้นทางร้านกาแฟ เส้นทางอาหารท้องถิ่นประกอบระหว่างที่มาเที่ยวสงกรานต์ย้อนยุคที่นี่

เพราะฉะนั้น  วันที่ 13-15 เมษายน นักท่องเที่ยวเข้าวัดร่วมกิจกรรมก่อทราย เจดีย์ทราย กิจกรรมทำตุงไส้หมู การทำตุงไส้หมูจะทำในช่วงเทศกาลพิเศษ เพื่อนำไปบูชา การทำกรวยดอกไม้ซึ่งทำด้วยใบตองและทำในเทศกาลสำคัญเช่นกัน สงกรานต์นี้จะย้อนยุคเข้าไปในกาดกรุงเก่า และในวัดพระธาตุทั้งหมดในจังหวัดแพร่”

และเพื่อให้ได้อรรถรสในการเข้าร่วมงานประเพณีย้อนยุค ทางผู้อำนวยการททท.สำนักงานแพร่ เชิญชวนให้ประชาชนร่วมสวมเครื่องแต่งกายย้อนยุคอีกด้วย

ผอ. ททท.แพร่ กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “ด้านการแต่งตัว ประชาชนสามารถร่วมใส่เครื่องแต่งกายสไตล์ย้อนยุคได้ ที่แพร่ การแต่งกายจะเป็นการผสมผสานระหว่างล้านนา แพร่อยู่ล้านนาตอนล่าง เพราะฉะนั้นการแต่งกายจะผสมผสานกันระหว่างล้านนาที่เชียงแสน เชียงตุง และฝั่งข้างล่าง ลับแล ก็จะเชื่อมโยงกัน

ซึ่งการจัดงานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ จะปูพื้นไปสำหรับงานเทศกาลสงกรานต์เดือนหน้าด้วย โดยจัดในรูปแบบย้อนยุคคลาสสิค ขณะเดียวกัน ก็มีการจัดงานสงกรานต์ที่เข้ากับยุคสมัย ต่อด้วยวันที่ 16- 17 เมษายน สงกรานต์ที่นี่ดังมาก เนื่องจากเป็นกิจกรรมที่คนทั้งเมืองจะสวมใส่เสื้อหม้อห้อมออกมาเล่นน้ำสงกรานต์กัน มีการปิดถนนเจริญเมืองเล่นสงกรานต์หม้อห้อม จะมีสปริงเกอร์น้ำ มีน้ำพุ”

“ไปเล่นน้ำสงกรานต์ที่อื่น แล้วมาปิดท้ายเล่นสงกรานต์หม้อห้อม ใส่เสื้อหม้อห้อมเล่นกัน ซึ่งมีชื่อเสียงโด่งดังมาหลายปีแล้ว เราจะผสมผสานกันระหว่างสงกรานต์ย้อนยุคและสงกรานต์ทันสมัย อยากสัมผัสกับสงกรานต์เมืองเล็ก ๆ กะทัดรัด ใครไม่อยากเที่ยวสงกรานต์ในเมืองใหญ่ๆ มาที่นี่

....ถ้าอยากได้บรรยากาศสงกรานต์ที่อบอุ่น มาที่เมืองแพร่คะ เมืองเล็ก ๆ แต่อบอุ่น งดงาม”